Het jaar 2023 is inmiddels begonnen. Ik wens van harte voor de onderwijssector dat het een jaar zal worden waarin we weer volop bezig kunnen zijn met zaken ‘die ertoe doen’. Dat er volop aandacht en energie vrijkomt voor het primaire proces: het geven van excellent en passend onderwijs voor DEZE leerling en DEZE student.

Wij willen daar graag aan bijdragen met onze visie en aanpak in relatie tot ontwikkelingen die we waarnemen in de praktijk. Bijvoorbeeld in het gesprek over kansen(on)gelijkheid. Op een van de basisscholen die werkt met de 3D didaktiek staat op de deur van de directiekamer de volgende uitspraak:

‘om kinderen gelijke kansen te kunnen bieden in onze scholen zullen we moeten beginnen met hen ongelijk te behandelen’

Een treffende uitspraak die de hele discussie over kansen(on)gelijkheid een andere wending geeft. Is een ‘gelijke onderwijskans’ hetzelfde als ervoor zorgen dat alle leerlingen in principe door kunnen stromen naar de zogeheten hogere opleidingen? Leren en ontwikkelen kinderen (zich) op eenzelfde manier, nog even los van de context waarin zij opgroeien? Wat gebeurt er wanneer we ‘onderscheid ofwel verschil durven maken’?

De begrippen hoger- en lager opgeleid staan überhaupt steeds meer ter discussie. Welk paradigma zit daarin verborgen? En… hoe dominant is dit paradigma geworden, in onze maatschappij en dus ook in ons onderwijssysteem? Wij hebben al eens eerder geschreven over het misverstand dat ‘leren met je handen’ iets anders is dan ‘leren met je hoofd’. Vanuit het 3D perspectief gekeken krijgt dit een geheel andere betekenis!

Gelukkig is vanuit de overheid fundamentelere aandacht gekomen voor de status van het MBO en dat zal met terugwerkende kracht ook nodig zijn voor de te vroegtijdige schoolkeuze en de status van het VMBO. Met name in het WO en HBO gaat op dit moment veel aandacht uit naar de gezondheid en vitaliteit van studenten. Nog even los van de effecten uit de coronaperiode zien begeleiders en docenten steeds meer stress en depressies ontstaan, ondermeer veroorzaakt door verwachtingen die studenten zichzelf opleggen, vaak versterkt door deze vanuit de ouders. De druk wordt opgevoerd om te presteren om ‘zo hoog mogelijk’ te eindigen in  onderwijs en maatschappij.

Wij vinden het belangrijk dat studenten zichzelf leren kennen in hun mogelijkheden en talenten en..  met name in wat zij nodig hebben om daarin te kunnen ontwikkelen, leren en (samen)leven (zie het programma Passie& Talent).

Tot slot: ik ga dit nieuwe jaar volop verder met mijn onderzoekswens, in samenwerking met veel scholen die de ‘3D didaktiek’ met indrukwekkende resultaten zien werken in hun eigen onderwijspraktijk. Dit gegeven wil ik wetenschappelijk verantwoord gaan onderbouwen.                 Truus van Putten