Een verrassende kijk op diversiteit: inzicht in verschillen

Ieder mens heeft drie kwaliteiten ter beschikking: mentaal, emotioneel en fysiek. Deze drie kwaliteiten zijn gelijkwaardig aan elkaar en zijn nodig om als mens te kunnen leven en leren. De specifieke volgorde waarin deze kwaliteiten bij mensen voorkomen en de manier waarop zij met elkaar verbonden zijn geeft grote verschillen in het interne, vaak onzichtbare proces in hoe mensen leren en communiceren.

De drie kwaliteiten komen in meerdere theorieën voor, echter ontdekten Sandra Seagal en David Horne voor het eerst dat de specifieke interactie tussen deze drie een belangrijke medeverklaring vormt voor de vaak grote verschillen in hoe mensen leren communiceren, samenwerken etc.. Zij noemden hun theorie Human Dynamics en hebben uitgebreid, wereldwijd fenomenologisch onderzoek gedaan vanaf 1979. De multinational Intel maakte het mede mogelijk om op allerlei plekken in de wereld te bezien of deze verschillen overal voorkomen. Daarbij bleken de verschillen zo elementair aanwezig dat ze te zien waren over de hele wereld onafhankelijk van geslacht, cultuur en leeftijd. Omdat inmiddels honderdduizenden mensen uit een groot aantal landen en culturen de officiële trainingsprogramma’s hebben gevolgd, is hun gedachtegoed steeds verder ontwikkeld en aangescherpt.

Ook vanuit REE! hebben we in verschillende multiculturele situaties gewerkt met deze theorie en telkens weer blijkt dat de verschillen waarover wij het hebben los staan van culturele verschillen. Dat geeft een andere, verbindende taal in samenwerken en samenleven.

Omdat de verschillen ook losstaan van leeftijd kan op jongere leeftijd al worden gewerkt met de theorie in opvoeding en onderwijs. Wij hebben daarom een specifiek onderwijsconcept ontwikkeld dat een combinatie is tussen de theorie van Human Dynamics en onderwijskundige en didactische inzichten: 3D Onderwijs.

 

'Internal wiring'
Human Dynamics kijkt naar de interne processen en structuren die ten grondslag liggen aan het menselijk gedrag. Sandra Seagal spreekt van de ‘internal wiring’ die je wijze van denken, voelen en handelen bepaalt. Dit interne proces bevindt zich onder de ‘persoonlijkheid’ en is fundamenteler dan aangeleerde gewoonten, stijlen en rollen.

 

Persoonlijkheidsdynamieken
De drie kwaliteiten vormen door hun specifieke, onderlinge interactie negen fundamenteel verschillende ‘manieren van zijn’: persoonlijkheidsdynamieken. Elke persoonlijkheidsdynamiek vormt een geheel eigen wijze van functioneren als het gaat om communiceren, samenwerken, leidinggeven, leren, aanpakken/oplossen van een opdracht/probleem of omgaan met stress. Elke persoonlijkheidsdynamiek is gelijkwaardig aan de andere, ieder mens met welke dynamiek ook, kan al dan niet intelligent, meelevend, bekwaam of talentvol zijn. En kan zich daarenboven steeds verder ontwikkelen.

Verschillen productief maken
Human Dynamics kan mensen, jong en oud, helpen in het herkennen en erkennen van wie zij zijn, waarom zij denken, handelen en voelen zoals zij doen. Daarnaast biedt de theorie fundamenteel inzicht in ‘het en hoe anders zijn van anderen’. Dit inzicht levert een belangrijke bijdrage aan het gezond en respectvol werken met allerlei verschillen die we in onze samenleving, in organisaties en in scholen steeds meer tegenkomen.

In 1996 is Human Dynamics geïntroduceerd in Nederland. De eerste toepassingen waren met name gericht op verbetering van de samenwerking en communicatie in organisaties en binnen teams. Vanaf 2006 is met name in onderwijs veel gewerkt en ontwikkeld.

De metafoor van de ijsberg

Van ijsbergen is vaak slechts 5-10% zichtbaar, d.w.z. het grootste deel zit onder water en is niet zichtbaar. Menselijk gedrag wordt vaak vergeleken met zo'n ijsberg. Een relatief klein deel van datgene wat het (situationele) gedrag bepaalt is zichtbaar, en een groot deel is niet zichtbaar. Onder water in het niet zichtbare deel zitten 'onderliggende structuren en processen' die mede bepalend zijn voor het situationele gedrag boven de waterlijn. Natuurlijk spelen zaken als persoonlijkheid, gewoonten, opvoeding enz. ook een rol.